Ընթերցելով Պ. Բեդիրյանի << Բառերի խորհրդավոր աշխարհում>>-ը

Ընթերցելով Պ. Բեդիրյանի << Բառերի խորհրդավոր աշխարհում>>-ը

               Երկրագունդը շրջապատված է …Կաթնեղենով

Պարզվում է, որ երկրագունդը շրջապատված է… կաթնեղենով: Ինչպե՞ս: Եթե նայենք գալակիկա բառի <<ներսը>>, կգտնենք հին հունարեն ղալա(=գալա) բառը, որը նշանակում է <<կաթ>>: Նրա սեռականը կլինի ղալակտոս(=գալակտոս), որը հիմք է դարձել վերոհիշյալ գալակտիկա բառի համար:

<<Կաթ>> և <<գալակտիկա>> բառերի միակ կապը կառող ենք տեսնել Արիստոտելի երկերում, որտեղ հին հունարեն ղալա(=գալա) բառը <<կաթ>> նշանակությամբ օգտագործվում է նաև <<Ծիր կաթին>> իմաստով:

<<Ծիր Կաթին>>-ը գրաբար կազմություն է, բառացի նշանակում է <<կաթի ծիր՝ գիծ՝ երիզ = կաթնագույն գիծ՝ երիզ>>:  Այսպիսի անուն համաստեղությանը երևի տրվել է, այն պատճառով, որ այն մարդկանց կաթնագույն է թվացել:

Մի փոքրիկ հատված իմ կարծիքից

                     Գեղեցիկը և տգեղը մարդկային էության մեջ

Կարծում եմ, որ <<գեղեցիկը>> և <<տգեղը>> հարաբերական հասկացություններ են: Յուրաքանչյուր ոք ունի իր սեփական տեսակետը այդ երևույթների վերաբերյալ. ոմանց համար այս հասկացությունները կիրառական են միայն արտաքին տեսքի համար, իսկ մնացածի համար առաջնայինը մարդու ներքինն է: Ես էլ ասելով գեղեցիկ կամ տգեղ առաջինը մտածում եմ մարդու ներքինի մասին ,այնուհետև արտաքինի: Ճիշտ է նրանք երկուսն էլ միմյանց հետ փոխկապակցված են, բայց առաջնայինն ինձ համար ներքինն է: Կարծում եմ, որ մարդը լինելով ներքուստ <<տգեղ>>, չի կարող ունենալ գեղեցիկ արտաքին: Մենք մարդկանց դատում ենք իրենց կատարած գործերով, հետևաբար ամեն անգամ տեսնելով մարդու՝ ով ներքուստ<<տգեղ>> է, մենք այլևս չենք կարողանա գնահատել նրա արտաքին գեղեցկությունը: Մարդ իր արարքներով կարող է իր և դիմացինի համար լինել և՛ գեղեցիկ, և՛ տգեղ: Ամենինչ մարդու ձեռքերում է:

                                Բարին և չարը բնության մեջ

Իսկ ի՞նչ է նշանակում <<չար>> և <<բարի>>: Այս հարցը նույնպես շատ հարաբերական է, քանի որ մենք իրերի, երևույթների մասին հաճախ խոսում ենք մեր շահերց ելնելով՝ թե ինչքանով է այն մեզ համար հաճելի կամ տհաճ, ինչքանով է այն տվյալ պահին մեզ օգուտ կամ վնաս:

Ինձ համար բարի կարող է համարվել այն ամենը, ինչը ստիպում է ինձ երջանիկ լինել, ապրել սիրով ու մաքրությամբ լցված: Իսկ չարը ամեն կերպ ինձ խանգարողն է այդ ամենը զգալու, ընդունելու և դրանցով ապրելու:

Նախագիծ 1

Վերածնունդի հասկացությունը փիլիսոփայության մեջ, վաղ  վերածնունդի ընկալումներ

Նախաբան

Նախագծի թեման Վերածնունդն է: Նախածի նպատակն է ուսումնասիրել Վաղ Վերածննդի ժամանակաշրջանը Հայաստանում՝ Գրիգոր Նարեկացու և Ֆրիկի աշխատությունների միջոցով, ուսումնասիրել իտալական և Կարոլինգյան վերածնունդը:

Աշխատանքը պատրաստելուց հանդիպեցի անհրաժեշտ աղբյուրների, տեղեկությունների պակասի:

                                                   Գլուխ I

                                                Հայաստան

Գրիգոր Նարեկացի և մարդկային գեղեցկություն

Գրիգոր Նարեկացին ծնվել է մոտ 951թ.-ին, Վասպուրական նահանգի Ռշտունի գավառում, մահացել է 1003թ.-ին և թաղվել Նարեկա վանքում:

Նա եղել է միջնադարյան հոգևորական, քրիստոնյա աստվածաբան, բանաստեղծ, երաժիշտ և փիլիսոփա: Գրիգոր Նարեկացին համարվում է հայ գրականության վերածնության հիմնադիրը, հայ վերածնության փիլիսոփայական մտքի ստեղծողներից մեկը:

Գրիգոր Նարեկացու մեզ հասած ստեղծագործություններից մեծ արժեք են ներկայացնում <<Մատյան ողբերգության>>-ը, <<Տաղեր>>-ը, <<Մեկնություն երգոց երգոյ Սողոմոնի>>, ներբողներ, գանձեր և այլն:

Նարեկացու առաջին խոշոր աշխատանքը «Երգ երգոցի»մեկնությունն է՝ գրված 977թ, Վասպուրականի Անձևացյաց գավառի Գուրգեն-Խաչիկ իշխանի պատվերով։ Նարեկացին այստեղ զարգացնում է այն միտքը, թե մարմնավորի, առարկայականի, տեսանելիի միջոցով Սողոմոնն արտահայտել է Աստվածայինը, որովհետև աշխարհն էլ Աստծո արարչագործության արդյունք է, և Աստվածայինը դրսևորվել է առարկայական աշխարհի մեջ. «Ի ձեռս մարմնաւորաց տեսցուք զհոգեւորս»։

Մարո (վերլուծություն)

                             Մարո (վերլուծություն)

Հ.Թումանյանն այս պոեմում ներկայացնում է իր ժամանակները, ընտանիքի անդամների միջև, ընտանիքի և համայնքի միջև հարաբերությունները:

Մարոն փոքրիկ աղջիկ էր, ով պատկերացում չուներ ամուսնության և ամուսնական կյանքի մասին: Կարոն նրա համար ուղղակի բարի մարդ էր, ով իրեն կոնֆետներ, չամիչ ու խնձոր էր բերում: Նա հայտնվելով անծանոթ աշխարհում՝ փորձեց փախչել և օգնություն գտնել իր ծնողների մոտ, սակայն այս դեպքում համայնքի կարծիքն ավելի կարևոր եղավ: Նրա հայրը վախենալով համայնքի <<դատից>>՝ չօգնեց իր աղջկան՝ չընդունեց իր տանը: Մարոյի վախը վերագրվեց կախարդությանը: Փոխանակ նրան օգնեին ազատվել այդ <<կախարդությունից>>, էլ ավելի վատ հոգեկան իրավիճակում դրեցին: Մարոն էլ չկարողանալով ելք գտնել իրեն անծանոթ ու սարսափելի իրավիճակից, որոշում է նետվել  ձոր:

Այս հետաքրքիր ստեղծագործության մեջ Թումանյանը նշում է ժամանակի մի քանի ավանդույթներ՝

Այս ժամանակներում, երբ գալիս էին աղջկա հայրական տուն՝նրա <<ձեռքը խնդրելու>>, հյուրերի առջև հացով լի տաշտ էին դնում: Սովորական էր համարվում վաղ տարիքում ամուսնանալը: Երբ աղջիկն ամուսնանում էր և գնում հայրական տնից,  այն այլևս  իր տունը չէր և նա խնդիրների դեպքում չէր կարող վերադառնալ իր հայրական օջախ և օգնություն ստանար ծնողներից, քանի որ համայնքը կդատապարտեր նրա ծնողներին, իսկ ավելի կոնկրետ հորը՝ իր աղջկան՝ իր սեփական տանն ընդունելու համար: Բացի այդ՝ նրան ոչ մի կերպ թույլ չէին տալիս որևիցե կապ ունենալ իր ընտանիքի և համայնքի անդամների հետ, նույնիսկ մահվան դեպքում չէին թաղում ո՛չ իրենց բնակավայրում, ո՛չ էլ առավել ևս ընտանեկան գերեզմանոցում, այլ  Մարոյի պես՝իրենց բնակավայրից բավական հեռու, առանց հուշատախտակի և եկեղեցական արարողակարգի:

Նախագիծ 2

                         Վինձորների դինաստիա

                                                   Ներածություն

Նախագիծն այժմ Անգլիայում իշխող թագավորական ընտանիքի՝ Վինձորների վերաբերյալ է: Աշխատանքի նպատակն է ուսումնասիրել թագավորական ընտանիքի ծագումնաբանությունը, առանձին գահակալների քաղաքական դիրքորոշումները, գործունեությունը՝ իրենց իշխանության օրոք:

Աշխատանքը պատրաստելու ընթացքում հանդիպեցի հայալեզու աղբյուրների բացակայության, ինչպես նաև առհասարակ աղբյուրների պակասի խնդրին:

               Վինձորների դինաստիա, ծագումնաբանություն

Վինձորների դինաստիան ներկայումս Անգլիայում իշխող արքայատոհմն է: